Zencefilgiller ailesinden, toprak üstü kısmı bir metreyi bulabilen, ince-uzun yapraklı, sarı-kırmızı renklerde çiçekler açan bir bitkidir. Araç tutması, bulantı, iştahsızlık, asteni, terleme, yüksek ateş, sinüzit, nefes darlığı, mikrobik ishal, damar tıkanıklıkları, kanserden korunmada iyileştirici etkisi vardır.
Ginger, Zingiber OfficinaleZencefilin %3’ü uçucu maddelerden oluşur. İçerdiği bu uçucu yağ karekterindeki karışım başlıca üç bileşik içerir. Bunlar, zingeron, gingerol ve shogaoldür. Shogaol kurutulmuş zencefilin keskin acı tadının nedenidir. Gingerolün ısıtılarak veya kurutularak dehidrate edilmesiyle bu madde artar. Bazal metabolizmayı yükselterek kandaki yağların yakılmasını hızlandırır.1 |dolaşım düzenleyici etki|
Laboratuvar çalışmalarında gingerolün sindirim sistemini aktive ettiği, hareketlerini artırdığı, ağrı kesici, sakinleştirici, ateş düşürücü ve antimikrobik etkinlik gösterdiği kanıtlanmıştır.2 |antimikrobik etkinlik|
Ayrıca, shogaol gibi zencefilin ısıtılmasıyla artan diğer bileşik zingeron’dur. Bu madde ise, E. Coli bakterileri üzerinde etkin bir kimyasaldır. Bu nedenle mikrobik ishalde kullanılır.3 |antimikrobik ve anti-diaretik etkinlik|
Zencefilde bulunan esansiyel yağ asidlerinden ikisi ana etken maddelerle birlikte anılmağa değer bileşiklerdir: Terpeneoidler ve zingiberen. Monoterpenoidlerden olan ‘eucalyptol’ (ökaliptol), yani cineol, kafur (mentol) kokulu, suda çözünmeyen, buna karşılık alkolde ve eterde çözünebilen baharlı bir maddedir. Solunum yolları stimulanı olarak da kullanılır. |anti-astmatik etki|
‘Cineol’ün deneysel olarak labaoratuvar ortamında lösemi hücreleri üzerinde öldürücü etki yaptığı gösterilmiştir.4-5 |anti-kanser etkinlik|
Yine cineolün iltihabi olmayan kronik rinosinüzit üzerinde iyileştirici etkisi, plasebo-kontrollü bir çalışmayla ispatlanmıştır. Yapılan çalışmada gerçek denek grubuna 100 mg cineol içeren kapsüllerden günde üç kez verilmiştir. Minimal yan etkiye karşılık, ani hareketle oluşan ve alın başağrılarında, trigeminal sinir yolu üzerindeki hassasiyette, burun tıkanıklığı ve akıntısında plasebo-kontrol grubuna oranla üç kat daha fazla iyileşme elde edilmiştir.6 |anti-sinuzit etkinlik|
Yine terpeneoidlerden olan ‘citral’in, diğer ismiyle ‘lemonal’in antibiyotik etkinliği tespit edilmiştir. Bu madde aynı zamanda A vitamini sentezinde de kullanılmaktadır.7-8 |antibiyotik etkinlik|
- McGee, Harold (2004). On Food and Cooking: The Science and Lore of the Kitchen (2nd ed.). New York: Scribner pp. 425-426.
- MD O’ Hara, Mary; & MSt; David Kiefer, MD; Kim Farrell, MD; Kathi Kemper, MD, MPH (1998). “A Review of 12 Commonly Used Medicinal Herbs” (HTML). Archives of Family Medicine 7 (7): 523-536. doi:10.1001/archfami.7.6.523. PMID 9821826. //archfami.ama-assn.org/cgi/content/full/7/6/523. Retrieved on 2007-08-06.
- Chen, Jaw-Chyun; Li-Jiau Huang, Shih-Lu Wu, Sheng-Chu Kuo, Tin-Yun Ho, Chien-Yun Hsiang (2007). “Ginger and Its Bioactive Component Inhibit Enterotoxigenic Escherichia coli Heat-Labile Enterotoxin-Induced Diarrhea in Mice”. Journal of Agricultural and Food Chemistry 55 (21): 8390-8397. doi:10.1021/jf071460f.
- Oncology Reports 9: 757-760, 2002 PMID 12066204
- Kehrl W, Sonnemann U, Dethlefsen U (2004). “Therapy for acute nonpurulent rhinosinusitis with cineole: results of a double-blind, randomized, placebo-controlled trial”. Laryngoscope 114 (4): 738-42. PMID 15064633.
- Kehrl W, Sonnemann U, Dethlefsen U (2004). “Therapy for acute nonpurulent rhinosinusitis with cineole: results of a double-blind, randomized, placebo-controlled trial”. Laryngoscope 114 (4): 738-42. PMID 15064633.
- Onawunmi, G.O. (1989) Evaluation of the antimicrobial activity of citral. Lett. Appl. Microbial. 9, 105-108.
- Kuwahara, Y., Suzuki, H., Matsumoto, K. & Wada, Y. (1983) Pheromone study on acarid mites. XI. Function of mite body as geometrical isomerization and reduction of citral (the alarm pheromone) Carpoglyphus lactis. Appl. Entomol. Zool. 18, 30-39
Indication : Araç tutması, bulantı, iştahsızlık, asteni, terleme, yüksek ateş, sinüzit, nefes darlığı, mikrobik ishal, damar tıkanıklıkları, kanserden korunma
Usage :
Baharat olarak toz halinde kullanılabilir. Yine toz halinda bala karıştırılabilir. İshalde sıcak çayı tavsiye edilir.
Günlük kullanım miktarı 2-3 gram civarında olmalıdır. Fazlası çarpıntı ve hafif tansiyon yükselmesi yapabilir. Toplam miktarın iki yada üç eşit parçaya bölünerek alınması tavsiye edilir.